Các bài thuốc đan sâm

Bài thuốc:

1. Chữa kinh nguyệt không đều, động thai, đẻ xong máu hôi không ra hết, đau khớp xương: Dùng Ðan sâm rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, tán nhỏ, ngày uống 8g chia 3 lần, chiêu thuốc với nước nóng.
2. Chữa viêm gan mạn tính hoặc sưng gan, đau vùng gan: Dùng Ðan sâm, Cỏ nọc sởi, mỗi vị 20g, sắc uống hàng ngày.
3. Chữa phong nhiệt, ghẻ lở: Dùng Ðan sâm 20g, Thổ sâm 16g, Sà sàng (hạt) 16g, nấu nước để rửa khi còn nóng.
4. Chữa tim sưng đau, hoặc điên cuồng, tâm thần hoảng hốt: Dùng Ðan sâm, Mạch môn, Ngưu tất, Sinh địa, mỗi vị 20g, Tâm sen sao, Hoàng liên (hay Dành dành) mỗi vị 8g, sắc uố

Kiêng kỵ:

Không dùng chung với Lê lô. Lê lư (hay lê lô) là loài cây thân cỏ, lá hình trứng tròn, hoa nhỏ màu tím đen, mọc ở vùng núi, là loài cây có độc tố. Đông y lấy làm vị thuốc, có tác dụng kích thích nôn mửa rất mạnh. Một số vị thuốc không được dùng chung với nó, ghi là phản (hoặc chống) lê lư (hay lê lô), kỵ giấm. Người nào ỉa lỏng kiêng dùng, người không bị tụ máu phải thận trọng.

Các bài thuốc bổ dưỡng thường dùng:

Đan sâm trà (trà đan sâm)

Đan sâm 6g, hãm nước sôi, uống thay trà nhiều lần, khi nào loãng quá thì thôi. Ngày uống 1 – 2 lần.

Dùng cho người trong tim phiền muộn, mất ngủ, người có bệnh cơ tim.

Đan sâm tán (thuốc bột đan sâm)

Đan sâm vừa phải, nghiền thành bột mịn, mỗi lần uống 6g với rượu.

Dùng cho người kinh nguyệt không điều hoà, động thai, tụ máu sau khi đẻ…

Đan sâm ngũ vị tử ẩm (thuốc sắc đan sâm ngũ vị tử)

Đan sâm 15g – Ngũ vị tử 3g

Sắc uống. Dùng cho người thần kinh suy nhược, hay quên, mất ngủ…

Đan sâm ích mẫu thảo ẩm (thuốc sắc đan sâm ích mẫu)

Đan sâm 9g – Ích mẫu thảo 9g

Hương phụ tử 9g

Sắc uống. Dùng cho người đau bụng tụ huyết sau khi đẻ, đau bụng do tắc kinh.

Thư can giải uất thang (thang chữa viêm gan)

Đan sâm 15g

Uất kim 15g

Bản lam căn 15g

Nhân trần 25g

Sắc 2 nước trộn lẫn, uống ngày 1 thang chia 2 lần.

Bài thuốc này có tác dụng thư gan hoạt huyết, giải uất trừ thấp.

Dùng cho người viêm gan cấp hoặc mạn tính, đau nhức ở vùng liên sườn.

Khư phong thấp tửu (rượu chống phong thấp)

Đỗ trọng 24g – Đương qui 12g

Đan sâm 15g – Xuyên khung 12g

Độc hoạt 12g – Địa hoàng 12g

Bỏ cả vào túi thuốc bằng vải mỏng, cho rượu ngập túi thuốc ngâm, ít ngày sau mang ra uống ngày 3 lần, mỗi lần 10 – 15ml.

Dùng cho người lưng đau gối mỏi sau khi đẻ, đau suốt từ thắt lưng xuống đùi xuống ống chân, đau gót chân và bứt rứt toàn thân sau khi đẻ.

Đan sâm tán: (thuốc bột đan sâm)

Đan sâm 60g – Thược dược 60g

Bạch chỉ 30g

Nghiền thành bột mịn, trộn thêm hoàng tửu vào, đắp lên chỗ đau, dùng vải băng băng lại. Dùng cho phụ nữ bị u vú, đau đớn nhức nhối.

Trị sán thông phương (bài thuốc chữa sa đì)

Đan sâm 30g – Cau quả 30g

Thanh bì 15g

Nghiền chung thành bột. Uống ngày 2 lần, mỗi lần 5g.

Bài thuốc này hành khí giảm đau, hoạt huyết, làm tan máu tụ. Chủ trị cơ quan sinh dục ngoài bị sa đì hoặc sưng đau nhức nhối.

Đan sâm chúc (cháo đan sâm)

Đan sâm 30g

Gạo nếp 50g

Táo tầu 3 quả

Đường đỏ một ít

Đan sâm đem sắc lấy nước, bỏ bã, cho gạo nếp, táo tàu, đường đỏ vào nấu cháo ăn ngày 2 lần, 10 ngày là một liệu trình.

Dùng cho người tụ máu tắc kinh, kinh nguyệt không điều hoà, sinh nở xong ác lộ không dứt, tích tụ bụng đau v.v… Cũng dùng cả cho người có bệnh cơ tim, cao huyết áp. Nên uống lâu dài.

Đan sâm mật (mật ong đan sâm)

Đan sâm 100g – Mật ong trắng 100ml.

Đan sâm cho 1/2 lít nước sắc lấy 400ml thuốc, cho mật

ong trắng vào làm cao. Uống ngày 2 lần, mỗi lần 20ml.

Dùng cho người khí trệ máu tụ, thời kỳ kinh về sau, lượng ít, sắc xỉn, đau bụng dưới, tắc kinh v.v…

Phúc phương đan sâm mật ẩm (thuốc sắc kép đan sâm mật ong)

Đan sâm 15g – Cam thảo sao 3g

Đàn hương 9g – Mật ong 30g

Đan sâm, đàn hương, cam thảo sắc 2 nước, trộn lẫn, cho mật ong vào đun sôi một lúc nữa. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 20ml.

Dùng cho người loét dạ dày và hành tá tràng, đau âm ỷ trong dạ dày, lúc đói, lúc lao động mệt nhọc thì đau, ăn xong đỡ căng thẳng hơn V.V….

Đan sâm đỗ trọng tửu (rượu đan sâm đỗ trọng)

Đỗ trọng 30g – Xuyên khung 20g

Đan sâm 30g – Giang mễ tửu 750ml.

(rượu gạo nếp)

Ba vị thuốc trên nghiền chung thành bột, ngâm rượu, 5 ngày sau bỏ bã dùng dần. Uống tuỳ thích, không lệ thuộc thời gian.

Dùng cho người bị đau lưng, nhức dọc hai bên đùi.

Đan sâm hoàng tinh trà (trà đan sâm củ dong)

Đan sâm 10g – Hoàng tinh 10g

Chè khô 5g

Nghiền chung thành bột thô, hãm nước sôi 10 phút sau đem uống.

Dùng cho người bị bệnh thiếu máu và bạch cầu bị giảm thiểu.

Quán tâm II hiệu ẩm (thuốc cơ tim độ II)

Đan sâm 30g – Xích thược 15g

Xuyên khung 15g – Hồng hoa 15g

Sắc chung 2 nước, trộn lẫn, uống ngày 1 thang chia 2 lần

Dùng cho người bị bệnh cơ tim.